Analize 15 uzoraka meda različitih proizvođača i vrsta, uzetih u jednom hipermarketu u Beogradu, pokazale su da je čak polovina falsifikat, dok pojedini nisu ispunjavali ni osnovne parametre kvaliteta, izjavila je za ”Politiku” dr Dušanka Milojković-Opsenica, profesor na Hemijskom fakultetu u čijem sastavu je i trenutno najsavremenija i najopremljenija laboratorija za kontrolu autentičnosti hrane u Srbiji.
Centar za hranu je na ovom fakultetu osnovan zahvaljujući podršci jednog evropskog projekta čiji je krajnji cilj (uz nabavku sofisticirane opreme i stručno usavršavanje istraživača), formiranje Centra izvrsnosti za istraživanje hrane u regionu zapadnog Balkana. Proizvođači povrća, bobičastog voća, vina, meda tako će ubuduće moći da dobiju sertifikate o autentičnosti i sastavu proizvoda, baš po ugledu na najrazvijenije zemlje EU.
– Bavimo se analizom hrane i do sada smo u, okviru naučnoistraživačkog rada najviše saznanja stekli o medu – kaže Milojković-Opsenica.
Ove analize uzoraka iz beogradskog hipermarketa su takođe obavljene za potrebe naučnog rada, ali su opomenule nadležne da se slika na tržištu nije ozbiljnije promenila i da se ova namirnica i dalje falsifikuje.
Prema podacima Zavoda za statistiku, Srbija ima oko 670.000 košnica i godišnju proizvodnju između četiri i pet hiljada tona meda. U poslednjih nekoliko godina ovaj strateški izvozni proizvod stiže i na evropska tržišta, pa je prošle godine čak postignut i istorijski rekord u izvozu od čak 2.956 tona meda. – Srbija ima dugu tradiciju proizvodnje meda, međutim proizvodnjom od 4.000 do 5.000 tona godišnje iskorišćena je samo trećina potencijala.
Najznačajnije botaničke vrste su bagremov, suncokretov, lipov i livadski (cvetni) med. Zahvaljujući pogodnim klimatskim uslovima i raznolikosti biljnih vrsta, srpski pčelinji proizvodi su visokog kvaliteta i kao takvi potencijalno značajni ne samo za domaće već i za evropsko tržište – kaže Milojković-Opsenica i dodaje da je zbog toga veoma važna usaglašenost sa evropskim zahtevima kvaliteta koji uključuju opšte i specifične karakteristike meda bitne za procenu njegove autentičnosti. Oznake na ambalaži treba da sadrže informacije o regionalnom i botaničkom poreklu ili čak neke specifične kriterijume kvaliteta.
– Precizno utvrđivanje porekla meda je od izuzetne važnosti s obzirom da autentičnost njegovog botaničkog porekla garantuje ne samo kvalitet i ekonomsku vrednost već i mnoga druga svojstva kao što su pozitivni efekti na zdravlje ljudi (smanjenje srčanih ili malignih oboljenja, jačanje imuniteta, antiinflamatorno i antibakterijsko dejstvo – objašnjava naša sagovornica.
Prema podacima sa Hemijskog fakulteta, bez obzira na tradiciju pčelarstva u Srbiji, kvalitet srpskog meda doskoro nije sistematski ispitivan, niti je do prošle godine ijedan naučni rad objavljen na tu temu, za razliku od velikog broja publikacija iz zemalja širom sveta, uključujući i naše susede. Tako, u velikoj studiji objavljenoj 2004. godine, kojom je obuhvaćeno 6.719 uzoraka najvažnijeg monofloralnog meda iz 21 evropske zemlje, nema nikakvih podataka o kvalitetu srpskog meda. Zbog toga je na inicijativu Katedre za analitičku hemiju Hemijskog fakulteta Univerziteta u Beogradu preduzeta detaljna analiza hemijskog sastava srpskog meda primenom modernih analitičkih metoda.
– Tokom 2009. i 2010. godine, u saradnji sa Savezom pčelarskih organizacija Srbije, prikupljeno je 380 uzoraka meda definisane botaničke vrste iz 13 mikroregiona Srbije. Na osnovu dobijenih rezultata, primenom različitih statističkih metoda, uspostavljeni su kriterijumi autentičnosti meda, kako u pogledu geografskog tako i botaničkog porekla, tj. utvrđeno je koji su parametri značajni za razlikovanje pojedinih vrsta meda – objasnila je naša sagovornica.
————————————————————–
Inspekcija: Nema nepravilnosti
U ovoj godini je obavljeno 13 kontrola u objektima za obradu, preradu i skladištenje meda i nisu utvrđene neusaglašenosti, dok u 16 uzoraka nije utvrđeno prisustvo ostataka farmakoloških, hormonskih i drugih štetnih materija, izjavili su u Veterinarskoj inspekciji. Prema njihovim rečima, kontroliše se i med u maloprodajnim objektima, kao i na sajmovima i izložbama. Nepravilnosti, navode, nisu utvrđene ni među 167 proizvođača koji su kontrolisani na organizovanim sajmovima i izložbama. U prvoj polovini ove godine veterinarska inspekcija nadležna za grad Beograd imala je dve prijave građana koje su se odnosile na prodaju meda lošeg kvaliteta. Kako je utvrđeno na osnovu laboratorijskih izveštaja, med dva proizvođača nije ispunjavao uslove kvaliteta propisane pravilnikom o kvalitetu.
—————————————————————————
Hrana ima „otisak prsta”
Među savremenom laboratorijskom opremom Centra za hranu Hemijskog fakulteta posebno treba izdvojiti dva masena spektrometra – Orbitrap i IRMS – maseni spektrometar za određivanje odnosa stabilnih izotopa. Odnos stabilnih izotopa ugljenika, vodonika, kiseonika i azota je pouzdani pokazatelj geografskog i biološkog porekla hrane, jednom rečju „njen otisak prsta“.
Politika
