Da bi rezultat analize zemljišta bio što precizniji i tačniji, uzorak mora da bude reprezentativan, a da bi bio što tačniji, mora da ga sakupi kompetentna (stručna) osoba
Kako objašnjava diplomirani inženjer poljoprivrede Suzana Nešković prosečan uzorak se formira od više pojedinačnih uzoraka, uzetih na terenu. Ona napominje da je broj pojedinačnih uzoraka različit i da zavisi od homogenosti terena, to jest zemljišta. U proseku, uzorak predstavlja površinu od oko dva hektara.
Dva rasporeda uzimanja pojedinačnih uzoraka
Neškovićeva naglašava da što je veći broj pojedinačnih uzoraka utoliko je i bolji kvalitet odnosno reprezentativnost uzorka. Mesta sa kojih se uzimaju pojedinačni uzorci treba da budu ravnomerno raspoređena po čitavoj parceli. Obično se koriste dva rasporeda mesta na parceli za uzimanje pojedinačnih uzoraka – šahovski (mesta su ravnomernije raspoređena) i dijagonalni.
Kada je reč o dubini uzimanja uzoraka ona se razlikuje u zavisnosti od gajenih kultura, i iznosi za oranice (ratarske i povrtarske kulture) 0-30 cm , za livade i pašnjake 0-10 cm i za voćnjake i vinograde 0-30 cm i 30-60 cm.
Postupak uzimanja uzorka za analizu zemljišta
Kad smo rupu iskopali ašovom, onda se vertikalno odvaja deo zemlje debljine oko tri centimetra, izvadimo ašov sa zemljom, položimo ga na zemlju, a potom nožem odvajamo levu i desnu stranu uzorka. Ostavljamo središnji kaiš širine oko pet centimetara. Taj deo predstavlja jedan pojedinačni uzorak.
Više prosečnih uzoraka se stavlja u posudu, meša se i od celokupne količine odvaja se od 0,5 do jednog kilograma zemljišta koje čini prosečan uzorak.
