Dijego ima više od 100 godina, a i dalje je seksualno veoma aktivan. Ovaj mužjak kornjače sa ekvatorskog arhipelaga Galapagos uspeo je da izbavi svoju ugroženu vrstu od izumiranja – dokazano je da je otac 800 beba kornjača koje su uspešno naseljene u prirodi.
“Izuzetno je doprineo obnavljanju populacije kornjača” na ostrvu Espanjola, gde žive njegovi potomci, rekao je za AFP Vašington Tapija, savetnik nacionalnog parka Galapagos za očuvanje kornjača.
Tmurnog dana, dok duva hladan vezar, Dijego oprezno izvlači glavu iz debelog oklopa, pa polako kreće ka lišću kojim će se nahraniti.
“Gledaj, gledaj, izašao je! Kako je samo lep!”, oduševljena je jedna devojčica dok sa divljenjem posmatre ogromnu kornjaču.
Ova kornjača vrste Helonoidis hodensis (Chelonoidis hoodensis) teška je oko 80 kilograma, dugačka oko 90 santimetara i do 1,5 metara visine kada istegne noge i vrat. Dijego je ime dobio po američkom zoološkom vrtu San Dijego, odakle je donet 1976. godine.
“Ovo je mužjak koji oplođuje i veoma je seksualno aktivan”, objašnjava Vašington Tapija govoreći o Dijegu, koji je odigrao ulogu seks simbola među endemskim kornjačama pacifičkih ostrva, oko hiljadu kilometara južno od Ekvatora.
Dijego svakodnevicu deli sa šest ženki u centru za odgajanje kopnenih kornjača Nacionalnog centra Galapagos u gradu Puerto Ajora (Ayora), glavnom gradu ostrva Santa Kruz, jednog od glavnog ostrva arhipelaga Galapagos.
Reč je o mužjaku koji je dominantan u tročlanoj grupi mužjaka određenih za obnavljanje populacije kornjača na ostrvu Espanjola, na jugu athipelaga. Pre 50 godina tu su kao poslednji primerci na ostrvu otkrivena dva mužjaka i 12 ženki.
“Bili su rasuti širom ostrva pa je razmnožavanje bilo nemoguće”, rekao je Tapija, koji o Dijegu govori kao o “mužjaku 3” jer nije naklonjen davanju imena kornjačama, pošto ovaj centar nije zoološki vrt već sredstvo očuvanja vrste.
Nakon otkrivanja malobrojnih kornjača na ostrvu, Dijego je otkriven zahvaljujući međunaordnom angažovanju u kalifornijskom zoološkom vrtu gde je donet početkom 20 veka sa ostrva Espanjola. Tada je uključen u program razmnožavanja u zatočeništvu.
Iznenađenje je usledilo šest godina kasnije “kada smo sproveli genetsko istraživanje i otkrili da je on otac skoro 40% legla vraćenih na ostrvo Espanjola”, navodi Tapija, koji vodi i program američke nevladine organizacije Galapagos kontervansi (Conservancy) za obnovu ogromnih kornjača.
Do sada je ukupno 2.000 kornjača “vraćeno” na ovo malo ostrvo, koje sada može s ponosom da kaže da vrsta više nije u opasnosti od istrebljenja.
“Ne bih rekao da je (vrsta) u savršenom stanju, jer istorijski registri pokazuju a je u jednom trenutku bilo verovatno više od 5.000 kornjača na ostrvu, ali reč je o populaciji koja je u solidnom stanju, i u porastu, što je najznačajnije”, istakao je Tapija.
Od 15-ak vrsta gigantskih korenjača koje naseljavaju Galapagos, arhipelag krhog ekosistema koji je našao mesto na listi svetske baštine Uneska, tri vrste su nestale zbog piratskih napada u 18. veku.
Kornjače iz Dijegove porodice takođe se naseljavaju i na ostrvo Santa Fe gde je pre više od 150 godina nestala vrsta helonioidis spp (Chelonoidis), bliska po morfološkim i genetskim odlikama.
Dijego je sušta suprotnost Džordžu, jedinom primerku vrste helonoidis abigdoni, koji je odbijao razmnožavanje u zatočeništvu, zbog čega je dobio nadimak Džordž usamljenik. Uginuo je 2012. sa više od 100 godina.
