Mile Stojilović, nastavnik biologije, u Srbiji je postao jedan od vodećih kolekcionara biljaka iz našeg podneblja, ali i onih poreklom sa svih kontinenata. U blizini Gornjačke klisure gaji oko 2.500 vrsta kultura
Sledeći poruku Ivana Vladimiroviča Mičurina, slavnog ruskog genetičara voća, da “ne možemo čekati milost prirode, uzeti od nje naš je zadatak”, Mile Stojilović, nastavnik biologije, već tri decenije neumorno sakuplja i selektira stare srpske autohtone sorte samoniklih voćaka. U isto vreme gaji, ukršta i adaptira na naše područje neobične vrste i sorte poreklom od Japana i Sibira do Meksika, neguje razne vrste i sorte povrća, vinovu lozu, tikve, ukrasne trave i drveće, lekovito i začinsko bilje…
Vrt zdravlja
U formiranoj botaničkoj bašti od 60 ari u blizini svoje kuće, na periferiji Tabanovca – naselju koje se nalazi na teritoriji Petrovca na Mlavi, koju je nazvao Vrt zdravlja, na proplanku odakle puca pogled na Gornjačku klisuru i Homoljske planine, Mile Stojilović, po završenoj nastavi biologije u školama u Burovcu i Velikom Laolu, provodi svaki trenutak slobodnog vremena.
”Svoju kolekciju biljaka svake godine uvećavam za stotinak novih sorti. Nabavljam ih u inostranstvu po katalozima do kojih dolazim na razne načine”, kaže Stojilović. ”Danas u svojoj bašti, između ostalog, imam kolekciju stotinak starih sorti jabuka, oko sto sorti hibrida vinove loze, 70 sorti paradajza, oko 250 vrsta cveća, žbunova, puzavica i drveća, bezbroj vrsti tikvi i drugo”, dodaje.
Navodi i primere neobičnih vrsta i sorti biljaka iz svih krajeva sveta – japanske krupnoplodne šljive, pljosnate breskve, žute maline, lubenice žute kore, bele borovnice, stablo sorte francuske vinove loze lista dužine 15 metara i drugo.
Teško izdvaja neku od biljaka koje bi mogle da dobiju počasno mesto u njegovoj bašti. Ipak, tu su diskorea balkanika, koju osim njega u Srbiji ima samo u Botaničkoj bašti u Beogradu, zatim crvena sitna zrna limunovca iz Kine koja daju snagu i podižu imunitet čoveka, voćka lonicera sa Kamčatke, indijanska banana asimina koja se retko može naći u podneblju Evrope.
Tu su i metarska boranija, krastavac dužine 70 cenitimetara, džinovska bundeva težine 130 kilograma, tikva lufa (biljni sinđer), indijska vosak tikva… Retke voćke u Srbiji, a uspevaju u Tabanovcu, su kineska urma, indijanska banana, orah pekan, japanske kruške, goli kivi, crna kajsija.
Posebno mesto u sadržaju Stojilovićeve botaničke bašte zauzimaju vosak tikve, golosemeni dulek, bizonska tikva i brojne druge.
Knjige o tikvama
Za njegove dve knjige o tikvama, iz naših najpoznatijih naučnih institucija stigle su brojne pohvale, između ostalog, zato što je on “obradio i tikve predstavnike vrežastih kultura koje su malo poznate i našoj stručnoj javnosti”.
Tako se nastavnik Stojilović svrstao u red najpoznatijih kukurbitologa, odnosno poznavalaca familije tikvi u Srbiji.
Osim toga on je napisao i pet knjiga iz oblasti voćarstva, povrtarstva i hortikulture i dve monografije svog sela Tabanovca. Najnovija knjiga “Čarobni svet voća” u kojoj je, sa fotografijama, opisao 650 vrsta i sorti voća koje potiču iz svih krajeva sveta, dobila je visoku ocenu stručnjaka iz ove oblasti.
Šeridžan
Biolog Stojilović, pored gajenja i selekcije, vrši hibridizaciju i ispitivanje izdvojenih biotipova voćaka. Njegova najnovija voćka, kojoj je dao ime šeridžan nastala je ukrštanjem višnje, kajsije i šljive džanarike. Njen ukus je mešavina sočno-slatko-nakisela, sa crvenom pokoricom i mesom.
